Op 1 januari 2020 wordt in Gent een lage-emissiezone (LEZ) van kracht. In de bestaande LEZ’s van Antwerpen en Brussel worden de regels strenger, en over een paar jaar voert het Waalse Gewest milieunormen in. Waar moet je als automobilist rekening mee houden?
1. Wat is een LEZ?
Een lage-emissiezone (LEZ) is een afgebakende zone – meestal een stadscentrum –waarbinnen bepaalde voertuigen niet of slechts onder bepaalde voorwaarden mogen rijden. Het doel van een LEZ is om de luchtkwaliteit in de beschermde zone te verbeteren. Daarom worden de meest vervuilende voertuigen uit de LEZ geweerd.
Het begin en het einde van een LEZ wordt aangeduid met de verkeersborden F117 en F118.
De controle van de toegangscriteria gebeurt doorgaans via camera’s met nummerplaatherkenning. Wie met een voertuig dat niet aan de criteria voldoet een LEZ binnenrijdt, wordt beboet.
2. Waar zijn er LEZ’s in België?
In Antwerpen werd de eerste LEZ in februari 2017 van kracht. Op 1 januari 2018 volgde het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Op 1 januari 2020 krijgt ook Gent een LEZ, en in 2021 volgen Mechelen en Willebroek. Na 1 januari 2020 kunnen ook Waalse steden en gemeenten een LEZ invoeren, al zijn er nog geen concrete plannen om dit te doen.
3. Hoe weet ik of ik een LEZ mag binnenrijden?
Om te bepalen of een voertuig een LEZ binnen mag, wordt gekeken naar de Euro-norm, een Europese milieustandaard. De Euro-norm voor personenwagens wordt aangeduid met een cijfer van 1 tot 6 en staat normaal gezien vermeld op het inschrijvingsbewijs van je voertuig. Een voertuig dat werd ingeschreven tussen 1 juli 1992 en 31 december 1996 wordt bijvoorbeeld beschouwd als “Euro 1”.
Op de websites van de verschillende LEZ's vind je een online tool om de Euro-norm van een voertuig op te zoeken. Je hebt daarvoor het kentekenbewijs en de datum van eerste inschrijving (te vinden op het inschrijvingsbewijs) nodig.
4. Zijn de criteria overal dezelfde?
De regels verschillen van Gewest tot Gewest. Een personenwagen met een Euro 4 dieselmotor bijvoorbeeld mag op 1 januari 2020 nog zonder problemen de LEZ van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest binnen, maar moet betalen om de LEZ’s in Vlaanderen (Antwerpen en Gent) binnen te rijden. In de tabel bij dit artikel geven we een overzicht van de criteria die gelden op 1 januari 2020. Deze normen zullen stapsgewijs strenger worden om oudere wagens steeds meer te bannen.
| Lage-emissiezones in België, regels geldig vanaf 1 januari 2020 | |||
| Brussel | Antwerpen | Gent | |
| Diesel | |||
| Euro 6 | Toegang | Toegang | Toegang |
| Euro 5 | Toegang | Toegang | Toegang |
| Euro 4 | Toegang | Toegang na betaling | Toegang na betaling |
| Euro 3 | Geen toegang* | Geen toegang* | Geen toegang* |
| Euro 2 | Geen toegang* | Geen toegang* | Geen toegang* |
| Euro 1 | Geen toegang* | Geen toegang* | Geen toegang* |
| Geen Euro | Geen toegang* | Geen toegang* | Geen toegang* |
| Benzine/LPG/CNC | |||
| Euro 6 | Toegang | Toegang | Toegang |
| Euro 5 | Toegang | Toegang | Toegang |
| Euro 4 | Toegang | Toegang | Toegang |
| Euro 3 | Toegang | Toegang | Toegang |
| Euro 2 | Toegang | Toegang | Toegang |
| Euro 1 | Geen toegang* | Geen toegang* | Geen toegang* |
| Geen Euro | Geen toegang* | Geen toegang* | Geen toegang* |
| * Maximaal 8 dagen per jaar toegang, na aankoop van een dagpas. | * Maximaal 8 dagen per jaar toegang, na aankoop van een dagpas. | * Maximaal 8 dagen per jaar toegang, na aankoop van een dagpas. | |
5. Wat als mijn voertuig niet voldoet?
Wie met een voertuig rijdt dat niet voldoet aan de criteria en toch in de LEZ moet zijn, kan in Brussel, Gent en Antwerpen tot acht keer per jaar een dagpas kopen. Zo’n dagpas kost 35 euro en moet op voorhand aangekocht worden. In Antwerpen en Gent kunnen bepaalde voertuigen een toelating voor een week, een maand, vier maanden of een jaar kopen. Het normale tarief voor een personenwagen is 365 euro per jaar.
6. Mag een oldtimer in een LEZ?
Omwille van hun erfgoedwaarde wordt voor oldtimers een uitzondering gemaakt. In Antwerpen en Gent kunnen voertuigen ouder dan 40 jaar een toelating kopen aan het verlaagd tarief. Brussel staat een uitzondering toe aan oldtimers ouder dan 30 jaar die in België zijn ingeschreven met een ‘O’-kenteken, een ‘1-0’-kenteken of een gepersonaliseerd kenteken. Voor in België ingeschreven oldtimers wordt deze uitzondering automatisch toegekend.
7. Ik woon in een LEZ. Wat zijn mijn alternatieven?
Als je een voertuig hebt dat niet voldoet aan de criteria voor de LEZ waar je woont, kan je een nieuwer voertuig aanschaffen, al dan niet met een elektrische motor. In sommige steden zijn er subsidies voor wie andere vervoermiddelen gebruikt. Inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die hun nummerplaat laten schrappen, kunnen een Brussel'AIR-premie krijgen. Daarmee kunnen ze een jaarabonnement voor de deelwagens van Cambio, een fietspremie of een abonnement voor het openbaar vervoer in de regio bekomen. In Gent kunnen inwoners van de LEZ een slooppremie krijgen als ze hun oude wagen wegdoen; elke Gentenaar kan een subsidie aanvragen voor autodelen, de aankoop of huur van een fiets of een OV-abonnement. Alle info over deze maatregelen is te vinden op de websites van de LEZ's.
Waar vind ik info over de LEZ’s in België?
Informatie over de criteria, uitzonderingen, vergunningen en dagpassen is te vinden op onderstaande websites. Touring-leden kunnen ook een beroep doen op de Touring-infolijn op 02/286.33.84 of mailen naar Touringinfo@touring.be.
Brussel
De Brusselse LEZ omvat het hele grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dus alle 19 gemeenten. De Ring (R0) valt echter niet onder de LEZ. Ook de toegangswegen tot de transitparkings Ceria-Coovi, Stalle, Kraainem en de toekomstige parking Esplanade zijn uitgesloten van de LEZ. Een dagpas moet vooraf aangekocht worden via de website.
Antwerpen
De LEZ van Antwerpen omvat de hele binnenstad en Linkeroever. De Ring (R1) ligt buiten de LEZ, maar de stadsring R10 ligt erbinnen. Een dagpas is te koop via de website, maar ook via alle parkeerautomaten (enkel op de dag zelf) of via de LEZ-automaten (4 maanden op voorhand tot ten laatste op de dag zelf).
http://www.slimnaarantwerpen.be
Gent
Gent wordt de derde stad in België die een LEZ invoert, en dit vanaf 1 januari 2020. De Gentse LEZ valt samen met de zone 30 in de Gentse binnenstad: het gebied binnen de stadsring R40, met uitzondering van de as Nieuwewandeling – Blaisantvest, en de in- en uitvalswegen naar de parking Gent Zuid. Een dagpas is te koop via de website.
