Zijn de gebruikskosten van elektrische wagens buitensporig hoog?

Automobilisten die een elektrische wagen (EV) overwegen, zitten niet alleen met vraagtekens over het rijbereik en de laadmogelijkheden, maar ook over de zogenaamde gebruikskosten. Je hoort immers van alles over de hoge aankoopprijs, de dure elektriciteit, de slijtage van de banden en de remmen en de dure verzekeringspolis. Wij zochten uit hoe de vork in de steel zit.

Zijn EV's onbetaalbaar vergeleken met wagens met verbrandingsmotor?

Duurder zijn ze absoluut, maar onbetaalbaar zeker niet. Vaak wordt een prijsverschil genoemd van 20 tot 25%. Momenteel moet je rekenen op € 20.000 tot € 25.000 voor een stadswagen, € 30.000 tot € 40.000 voor een gezinswagen en ... nog een pak meer voor een berline of SUV. Door de dure batterij blijven de prijzen heel hoog, ook al neemt het verschil met klassieke wagens geleidelijk aan af. Door de inflatie worden alle auto's immers steeds duurder.

Bovendien mag je geen appelen met peren vergelijken. Een basismodel met verbrandingsmotor verschilt vaak sterk van z’n elektrische tegenhanger. Laten we de Hyundai Kona even als voorbeeld nemen. Die is bij ons verkrijgbaar als benzine, als hybride of als 100% elektrisch model. Het basismodel met benzinemotor staat in de catalogus voor € 28.000. Wil je een elektrische versie, dan kost de voordeligste uitvoering ... € 43.500, of 55% meer! Maar door het grotere vermogen, de betere prestaties en de uitgebreidere uitrusting gaat de vergelijking niet op.

Waarom de uitrusting in een elektrische wagen beter is? Omdat de constructeurs op die manier het grote prijsverschil door de kosten van de batterij enigszins proberen goed te maken. Je vergelijkt de elektrische Kona uit ons voorbeeld dan ook beter met het topmodel met benzinemotor, dat +/- € 36.000 kost. Zo bedraagt het prijsverschil voor een evenwaardig product dus ongeveer 20%.

En op fiscaal vlak?

We kunnen ons troosten met het feit dat elektrische modellen niet of beperkt belast worden. In Vlaanderen zijn elektrische auto's vrijgesteld van BIV (belasting op de inverkeerstelling) en van de jaarlijkse verkeersbelasting. In Wallonië en Brussel bedraagt de BIV € 61,5 en de verkeersbelasting € 97,68.

Bovendien kent Vlaanderen momenteel een aankooppremie toe van € 5000 (voor wagens van minder dan € 40.000), al is dit voorlopig alleen voor het jaar 2024! Let wel: de premie geldt enkel voor particulieren die een nieuwe wagen kopen. Voor tweedehandswagens of bedrijfswagens (leasing/renting) ligt de situatie anders. Kijk voor meer info op onze website www.touring.be.

Elektriciteit, laadbeurten: onduidelijkheid troef!

Nee, we overdrijven niet. Om te beginnen is het al geen sinecure om een idee te krijgen van de prijs van een 'volle tank'. De energiekosten per 100 kilometer schommelen tussen € 0 en pakweg € 20/100 km, met een gemiddelde van € 7 à 8/100 km. Alles hangt af van de energiebron, maar ook van het verbruik van de wagen.

Als je thuis zonnepanelen hebt, beschik je over gratis energie zodra je de kosten van je investering hebt terugverdiend. Heb je geen zonnepanelen, dan zal je energiefactuur de hoogte in schieten.

Met een tweevoudige meter kan je wel besparen door 's nachts op te laden. Merk op dat de nieuwe tariefregeling in Vlaanderen rekening houdt met piekmomenten in het energieverbruik, waar je dus maar beter op inspeelt.

Kies ook voor een slim oplaadsysteem, dat zelf het ideale (en dus meest voordelige) moment kiest voor de laadbeurt. Heb je een bedrijfswagen, dan wordt het laadsysteem wellicht geïnstalleerd door je werkgever en zal de thuis verbruikte elektriciteit via het split-billingsysteem verrekend worden.

En onderweg?

Opladen onderweg is duurder dan thuis, ook al bestaan er abonnementen (bijvoorbeeld bij Tesla) die de prijs van de laadbeurten voordeliger maken. Vraag hierover meer informatie aan je concessiehouder.

Als je een openbare laadpaal wil gebruiken, heb je een badge of laadkaart nodig van een leverancier. Lees de gebruiksaanwijzing aandachtig en hou er rekening mee dat snelladen een dure aangelegenheid is. Openbare laadinfrastructuur gebruiken zou daarom eerder de uitzondering dan de regel moeten zijn.

Je mag ook niet vergeten dat deze badges en kaarten niet compatibel zijn met alle laadpalen en dat de gehanteerde tarieven flink kunnen verschillen. Bovendien valt ons telkens weer op hoe onduidelijk die tarieven zijn. Ze worden zelden of nooit vermeld en/of bijgewerkt. Terwijl er geen enkele reden is om de kostprijs van elektriciteit voor een EV onduidelijker te maken dan die van een volle brandstoftank in een klassiek tankstation!

De banden van EV's slijten sneller

Dat is geen fabeltje, ook al zou de situatie in de toekomst moeten verbeteren. Het gewicht van de batterij is bij elektrische wagens een niet te onderschatten factor. Je moet rekenen op zo'n 200 kg voor een stadswagen tot liefst 700 kg voor de grootste SUV's. Dat brengt natuurlijk heel wat uitdagingen mee. Hetzelfde geldt voor het koppel (de kracht die wordt uitgeoefend op de wielen), dat veel groter en onmiddellijk beschikbaar is bij een elektromotor. De banden krijgen het hierdoor zwaarder te verduren.

Volgens Filip Rylant, woordvoerder van autosectorfederatie Traxio, zien we in de praktijk een toename van de slijtage met zo’n 10%, zelfs als je op een verantwoorde en rustige manier rijdt. “De fabrikanten verzekeren echter dat speciaal voor EV's ontwikkelde banden niet sneller slijten dan klassieke banden,” gaat hij verder, “waardoor het verschil vrij snel zal verdwijnen.”

Andere studies (onder meer van het Britse bedrijf Epyx en het Amerikaanse JD Power) zijn minder optimistisch. Ze wijzen op een gemiddelde slijtage die tot 30% hoger ligt. In het voorbeeld van Epyx zou dat voor een EV neerkomen op een bandenwissel elke 29.000 km, tegenover elke 39.000 km met een diesel.

Hou er ook rekening mee dat de speciale banden in kwestie vaak groter en duurder zijn. Om er nog even ons voorbeeld van de Kona bij te nemen: hier bedraagt het verschil ongeveer 30%. Reden te meer dus om je rijstijl aan te passen en de banden regelmatig om te wisselen (om de 10.000 km), zodat ze zo lang mogelijk meegaan.

Het onderhoud van een EV is goedkoper

Dat is een feit. Een wagen met verbrandingsmotor telt gemiddeld zo'n 1400 à 1500 verschillende onderdelen. Bij een elektrische wagen zijn dat er slechts ... 300 (bron: Traxio). Patrick Van Staen, National Roadside Assistance Manager bij Touring: “Hierdoor heeft een EV minder onderhoud nodig en kan je veel meer kilometers afleggen tussen twee bezoekjes aan je garage. Bij een elektrische wagen is er immers geen sprake van brandstoffilters, olie of bougies die vervangen moeten worden en hoeft ook de uitstoot niet gecheckt te worden. Zelfs de remblokjes moeten minder vaak vervangen worden door het systeem van remenergierecuperatie, waarbij de wagen automatisch afremt en tegelijk de batterij oplaadt. Het spreekt voor zich dat een sportief rijgedrag dan weer een negatieve impact heeft op de banden, de ophanging en de remblokken.”

Voor de rest hoeven enkel de pollenfilters om de twee à drie jaar vervangen te worden en moet je remmen (en de remvloeistof) jaarlijks of ongeveer om de 30.000 km laten controleren. De precieze cijfers verschillen natuurlijk van constructeur tot constructeur, maar het grote verschil met een wagen met verbrandingsmotor valt meteen op. Vertrouw het onderhoud van je EV tot slot niet zomaar aan gelijk wie toe. Het gaat immers om complexe technologie en heel hoge voltages. Alleen goed opgeleide professionals zouden aan dergelijke wagens mogen sleutelen.

Verzekeringsproducten op maat

Er doet heel wat tegenstrijdige informatie de ronde over de prijs van verzekeringspolissen voor elektrische wagens. Is de verzekering echt duurder? En zijn de waarborgen beperkt? We legden onze vragen voor aan Laurence Gijs, woordvoerder van verzekeringsmaatschappij AG. “Wat de prijs betreft, hanteren we geen specifieke tarieven of meerprijzen voor elektrische wagens. Als de premie verschilt, heeft dat vooral te maken met het verschil in waarde (voor de omniumverzekering) of het verschil in vermogen (voor de aansprakelijkheidsverzekering). Het hangt dus sterk af van de situatie in kwestie (het verschil tussen de oude en de nieuwe wagen). Maar met de de ecobonus wordt dat eventuele verschil in veel gevallen tot nul herleid of draait het voor de klant zelfs positief uit.

Het belangrijkste element van een polis zijn natuurlijk de waarborgen. Op dat vlak zijn onze producten 100% afgestemd op elektrische wagens. We hebben onze omniumdekking voor de beveiligingskosten (als een wagen door een brand ondergedompeld moet worden in een container bijvoorbeeld) recent zelfs uitgebreid tot aan het verzekerde bedrag (tegenover € 3000 vroeger). En alle andere nieuwe elementen (batterij, laadkabels …) vallen logischerwijs onder het principe 'alle risico's, behalve'.”

Pechverhelping voor elektrische wagens

Wie lid is van Touring, weet dat onze klanten altijd en overal kunnen rekenen op een doeltreffende en snelle dienstverlening. Problemen met elektrische wagens kunnen echter complexer zijn dan bij wagens met verbrandingsmotor. Patrick Van Staen, National Roadside Assistance Manager bij Touring: “Op zich is er weinig verschil tussen de depannage van een elektrische wagen, een benzine en een diesel. Wat volgens onze wegenwachters het vaakst voorkomt, is een probleem met de 12-voltbatterij die energie levert aan de boordsystemen. Die batterij stuurt ook het grote batterijenpakket aan dat de motor(en) van energie voorziet. Bij een probleem werkt er dus helemaal niets meer! Gelukkig hebben onze wegenwachters materiaal aan boord om de batterij nieuw leven in te blazen, zodat de klant meteen weer kan vertrekken.

Natuurlijk zijn er ook andere problemen mogelijk, bijvoorbeeld met de banden, de remmen of door een ongeval. Maar in dat geval is er geen verschil met een klassieke wagen. Bovendien beschikken we over vier speciale voertuigen die ook de grote batterij kunnen opladen. Afhankelijk van de wagen in kwestie neemt het rijbereik dan met één tot drie kilometer per minuut toe, zodat je al snel een laadpaal in de buurt kan bereiken.” Een laatste interessant weetje is dat een elektrische wagen niet gesleept mag worden. De batterij kan dan oververhit raken en definitief de geest geven. Een EV moet met andere woorden altijd volledig op de takelwagen geplaatst worden.

Conclusie

In dit artikel focussen we op particulieren die de aankoop van een elektrische wagen overwegen. Voor zakelijke gebruikers is een EV immers 100% aftrekbaar. Particulieren moeten ook rekening houden met de onzekerheid over de doorverkoopwaarde. De markt voor elektrische tweedehandswagens is namelijk een pak minder duidelijk dan die voor auto's met verbrandingsmotor. Daarnaast is het belangrijk om zo veel mogelijk thuis te laden, bij voorkeur met behulp van zonnepanelen.

En om veel te rijden! Want door het beperkte onderhoud en de slijtage die eigenlijk beperkt is tot de banden, is financieel vooral het prijsverschil tussen elektriciteit en fossiele brandstoffen van belang. Tot slot is ook het plezier om elektrisch te rijden een niet te onderschatten factor. Stilte, comfort, prestaties, ontspanning en geen uitlaatgassen: stuk voor stuk elementen die de meerprijs voor sommigen al de moeite waard maken.