Veiligheid motorhomes: een uitzonderlijke crashtest!

Voor ons motorhomedossier hebben we samengewerkt met andere consumentenorganisaties, en dan met name het Duitse ADAC, om je deze ongebruikelijke crashtest te kunnen voorschotelen. We kijken namelijk wat het effect is van een frontale aanrijding tussen een personenwagen en een ingerichte motorhome.

Waarom deze test? Wat hebben we precies getest?

Verschillende Europese instanties hebben recent crashtests uitgevoerd met motorhomes, en de resultaten waren soms rampzalig. Wel moeten we erbij zeggen dat er gebruikgemaakt werd van oudere modellen en bijzonder ernstige ongevallenscenario's, zoals inzittenden die geen gordel droegen. In andere gevallen waren de campers verkeerd geladen om aan te tonen wat de gevolgen zijn van een ongeval.

Een ongeval met een tegenligger buiten de stad is niet het vaakst voorkomende scenario. Wel is het de aanrijding met het grootste risico op verwondingen voor de inzittenden. Bovendien is de kans het grootst dat een motorhome een ongeval heeft met een personenwagen.

Bedoeling was dan ook om na te gaan hoe veilig hedendaagse motorhomes zijn bij een frontale aanrijding met een wagen. We willen vooraf enkele belangrijke opmerkingen maken. De test vond plaats in de volgende omstandigheden:

• Alle inzittenden droegen hun gordel zoals het hoort.
• Alle voorwerpen aan boord waren correct vastgemaakt.
• De tafel was ingeklapt/weggeborgen volgens de instructies van de fabrikant.
  

‹

›

Modelkeuze voor deze test

Om het risico voor de inzittenden te analyseren hebben we een pop op de bestuurdersstoel geplaatst. We hebben ook drie andere poppen gebruikt voor de passagiers, om in totaal een gezin van vier personen te simuleren.

Wat de geselecteerde modellen betreft, viel onze keuze op een motorhome uit het populairste Europese segment. De Knaus BoxStar Solution 600 staat op een Fiat Ducato-onderstel. Met vier zitplaatsen en vier slaapplaatsen is hij vrij ruim. Dankzij zijn laadvermogen van 600 kg, zijn lengte van 6 meter en zijn breedte van ongeveer 2 meter is hij ook geschikt voor dagelijks gebruik.

Voor de personenwagen kozen we voor de Citroën C5 break, die vrij representatief is voor het segment van de middelgrote sedans/breaks. Rijklaar weegt de wagen ongeveer 1600 kg. Het gewicht tijdens de test bedroeg 1720 kg.

Om het risico op verwondingen te analyseren in de personenwagen bij de aanrijding met de motorhome, hebben we ook hier een pop met meetapparatuur op de bestuurdersstoel geplaatst. We simuleerden een frontale botsing van beide voertuigen met zijdelingse verschuiving. Elk voertuig reed met een snelheid van 56 km/u. De wagen raakte de motorhome ongeveer halfweg de breedte.

Motorhome vs. auto: een kwestie van gewicht

Eerst een woordje meer over het verschil in gewicht tussen beide voertuigen. Hoewel de snelheid in onze test lager lag dan bij de frontale aanrijding op de Euro NCAP-tests (56 in plaats van 64 km/u), was de impact op de personenwagen bij de botsing met de motorhome ongeveer 50% groter. Dat komt uiteraard door het verschil in gewicht tussen beide voertuigen. De veiligheidsvoorzieningen van de wagen werden hierdoor tot het uiterste op de proef gesteld.

Door het gewichtsverschil bedroeg de snelheidswijziging bij de wagen 78 km/u (de wagen wordt met een snelheid van 22 km/u naar achteren gekatapulteerd na de aanrijding). Omgekeerd bedroeg de snelheidswijziging bij de motorhome maar 34 km/u (de motorhome vertraagt door de aanrijding van 56 tot 22 km/u).

Personenwagen brengt het er beter vanaf

Na de aanrijding met de motorhome nam de vertraging van de wagen op regelmatige wijze toe tot een maximum van 37,3 g, om vervolgens opnieuw te dalen. De aanrijding zelf duurde ongeveer 120 ms. Dat geeft aan dat de energie homogeen werd verspreid, hét grote voordeel van moderne personenwagens. Ze beschikken immers allemaal over uitgebreide kreukelzones en een 'veiligheidskooi' rond de inzittenden.

Bij een motorhome, die op een bestelwagenplatform staat, zien we een ander verhaal. De kreukelzones zijn hier kleiner omdat de belangrijkste prioriteit voor dit type voertuig het laadvermogen is.

Kortom: hoewel de motorhome veel zwaarder is en er dus een minder uitgesproken snelheidsvertraging was dan bij de wagen, veroorzaakte de aanrijding pieken tot 34,7 g. Bovendien was de gemeten vertraging bij de motorhome allerminst regelmatig. Dat wijst erop dat de kinetische energie door de kenmerkende bestelwagenconstructie minder goed werd verspreid. De gemeten pieken vergroten dus zowel het risico op verwondingen voor de inzittenden als de krachten die inwerken op de lading.

‹

›

Risico's voor de inzittenden

In de motorhome werd de bestuurder bij de botsing blootgesteld aan een groot risico op verwondingen. Hoewel de verwondingen niet levensbedreigend waren, kan onherstelbare schade een belangrijke impact hebben op de levenskwaliteit. De voorste passagier liep bij deze aanrijding veel minder risico dan de rest van de inzittenden. Doordat de cabine aan de passagierskant nauwelijks vervormde, bleef de veiligheidskooi volledig intact. Het risico op verwondingen was bij dit type ongeval overigens niet alleen groot voor de bestuurder, maar ook voor de twee passagiers achterin. De oorzaak hiervan is de houten structuur onder de stoelen, maar ook de beweging (naar achteren) van de bestuurdersstoel. Dit hangt natuurlijk samen met de bouw van het voertuig, maar ook het vervoerde materiaal speelt een rol.

‹

›

Meubilair en vervoerde voorwerpen

Voor de crashtest hebben we bij de motorhome de opbergruimte achteraan volgeladen.

• Grote batterij
• Gereedschapskist
• Water (20 l) in de rechterkast
• 2 gasflessen van 11 kg, vastgemaakt in de hiertoe voorziene ruimte.
• Een tent, een kleine compressor en een verpakking met zes flessen van 1,5 l
  

Onder het bed:

• Een grote gevulde koffer op wieltjes
• Een campingtafel en stoelen

De verschillende spullen in de koffer waren beveiligd met twee riemen die vastgemaakt waren aan de daartoe voorziene bevestigingsogen. Verder moeten we ook het keukengerei vermelden en de accessoires in de badkamer. In de keuken bevond zich bijvoorbeeld het volgende:

• 4 porseleinen borden
• 8 drinkglazen in de bovenste kast
• 5 waterflessen van 1,5 l in de koelkast
• 3 waterflessen van 1 l in de deur van de koelkast
• 23 waterflessen van 1,5 l, 6 waterflessen van 0,5 l en een kleine koffiemachine in de kast onder de koelkast
• 12 drinkglazen, verschillende snijplanken en wat bestek in de bovenste lade
• 8 borden, 3 potten en 2 kommen in de middelste lade
• 2 zakken zand van 10 kg, 1 van 5 kg en 2 potten in de onderste lade
  

‹

›

Resultaten voor het meubilair en de accessoires

Bij deze crash bleven de wanden en de deur van de badkamer intact en raakte ook het sanitair nauwelijks beschadigd. Dit gedeelte bevindt zich immers recht achter het metalen frame waaraan de gordels van de achterste inzittenden bevestigd zijn. Deze structuur blijkt met andere woorden voldoende sterk om er de tussenwanden aan te bevestigen. In de keuken stelden we echter vast dat heel wat onderdelen verschoven door de aanrijding. Het gewicht van dat meubilair komt natuurlijk bovenop dat van de hierboven beschreven lading. Motorhomeconstructeurs zouden deze elementen dan ook beter moeten integreren en steviger bevestigen.

Onze tips aan de fabrikanten

Voor de voorste passagiers: Of een voertuig nu ontworpen is voor het vervoer van personen (categorie M1) of goederen (N1 en N2), de voorzijde moet altijd over een stevige constructie beschikken. Bij een aanrijding moet de energie zich verspreiden over de kreukelzone, zodat het interieur intact blijft en de inzittenden over de nodige ruimte beschikken om te overleven.

Voor de achterste passagiers: Het onderstel van de bank waar zich de tweede stoelenrij bevindt, moet voldoende stevig zijn om het niet te begeven onder het gewicht van de passagiers bij een ongeval. Op die manier wordt vermeden dat de veiligheidsgordel van het bekken naar de onderbuik glijdt (risico op interne verwondingen). Verder mag de vulling van de zitplaats niet te hard of te zacht zijn. Als de gebruiker te diep wegzakt in het kussen bij een ongeval, kan de gordel eveneens richting onderbuik glijden en ernstige verwondingen veroorzaken.

Voor de voorzieningen en het meubilair:

• In een motorhome zijn de kasten ter hoogte van de vloer vooral geschikt voor zwaardere ladingen. Dat gewicht heeft minder invloed op het weggedrag van het voertuig.
• Het is dan ook belangrijk dat deze kasten zeer stabiel zijn en bevestigd worden aan de structuur van het voertuig.
• Ze moeten bestand zijn tegen de krachten die ontstaan bij een ongeval en mogen geen extra risico op verwondingen opleveren voor de inzittenden.
• Zelfklevers met belangrijke veiligheidsinformatie, bijvoorbeeld over de maximale laadcapaciteit van de rekjes en laden van de kasten, kunnen bijdragen aan een optimaal gebruik ervan.
  

Onze tips aan de gebruikers

• Zorg er bij aankoop van een motorhome voor dat het voertuig is uitgerust met rijhulpsystemen als ABS en rijstrookassistentie. Hoewel deze systemen niet alle ongevallen kunnen voorkomen, verminderen ze wel het risico en kunnen ze ernstige verwondingen helpen vermijden.
• Plaats zware voorwerpen altijd onderaan en lichte voorwerpen bovenaan in je opbergruimtes. Gebruik de bovenste kastjes indien mogelijk enkel voor hele lichte bagage, zoals kleding.
• Plaats zo weinig mogelijk spullen in de leefruimte. Gebruik bij voorkeur de koffer (vooral voor zware voorwerpen) en maak alles met spanriemen vast aan de bevestigingsogen.
• Gebruik plastic vaatwerk in de keuken in plaats van aardewerk of glas.
• Laat niets in de keuken slingeren terwijl je rijdt en zorg er ook voor dat kleine spulletjes weggeborgen zijn.
• Verwijder voor je vertrekt de tafel voor de laatste stoelenrij of tussen de achterste stoelen (of klap ze neer indien mogelijk). Anders lopen de passagiers risico op ernstige verwondingen.
• Gebruik de bedden en de keuken enkel als de motorhome geparkeerd staat en houd onderweg altijd je veiligheidsgordel om.

Conclusie

Hoewel de beelden van de crashtest heel indrukwekkend zijn, willen we toch enkele zaken relativeren. Eerst en vooral is dit soort aanrijding (een ernstige frontale botsing) het zeldzaamste type ongeval. Verder gaat het om een voorbeeldmodel dat zo'n beetje de grootste gemene deler vormt van de motorhomes in deze categorie. Motorhomes bestaan echter uit een onderstel, een cabine en een interieur en verschillen sterk afhankelijk van de specifieke opbouw. Toch geeft een dergelijke crashtest zeer goed aan hoe belangrijk het is om je gordel te dragen en alles veilig weg te bergen. Maak de lading goed vast en verdeel alles correct, met de zwaarste spullen onderaan en ver van de passagiers. De lichtste en minst gevaarlijke zaken kunnen bovenaan. Houd tot slot rekening met problemen door een te zware lading. Het gewicht van de motorhome is immers een van de belangrijkste problemen op veiligheidsvlak.