Kunnen de Rode Duivels het toenemende fileleed verzachten?

Brussel, 18 juli 2018. De filebarometer van Touring Mobilis toonde aan dat het aantal uur file op het Belgische wegennet opnieuw een sterke stijging kent in 2018. In tegenstelling tot 2017, is er nu wel een opvallende toename te merken, en dit vooral overdag tijdens de daluren. De verzadiging van het wegennet neemt toe, waardoor er meer structurele files zijn op de Belgische snelwegen. Ook enkele grote wegenwerken beïnvloeden dit fileleed.

In onderstaande tabel worden de 10 zwaarste filemomenten in België tijdens de eerste helft van 2018 opgesomd. De langste file trad op op 2 maart 2018. Er werd toen om 18u36 een totale filelengte van 590 km gemeten. Dit was te wijten aan ijzel en sneeuw tijdens de avondspits. Opvallend is daarnaast de top 5 ingevuld wordt door pieken van totale filelengtes boven 400 km. In de eerste helft van 2017 waren slechts de eerste drie pieken hoger dan 400, met een maximum op 420 km file.

Naast de top 10, werd er ook een vergelijking gemaakt van het totaal aantal kilometer file op de Belgische snelwegen die optraden gedurende de eerste helft van het jaar van 2015 tot en met 2018. Onderstaande tabel en grafiek illustreren hoeveel uur de totale filelengte in België boven een bepaalde waarde geregistreerd werd. Deze tabel en grafiek hebben betrekking tot de filelengtes doorheen de volledige dag. 

Naast de cijfers die betrekking hebben tot de volledige dag, werd de analyse ook uitgevoerd voor de daluren overdag tussen 10u en 15u. Dit is opnieuw in een tabel en grafiek voorgesteld.

Voor de algemene cijfers voor de volledige dag merken we een duidelijke toename van het aantal uur dat er veel file wordt gedetecteerd op de Belgische snelwegen. In 2017 was er opvallend genoeg een stagnatie te merken, maar deze bleek dus van korte duur. 

Enerzijds is er een opmerkelijke toename in het aantal uur dat de totale filelengte groter is dan 300 km. Er is bijna een verdubbeling te zien van deze cijfers, namelijk van 24,2 uur naar 46,6 uur. Dit kwam ook al naar voor in de top 10 filedagen, waar de totale filelengte voor al deze dagen zeer hoog lag in vergelijking met voorgaande jaren. Enkele weken met plaatselijke, zware regenval hebben tijdens de maand mei zware gevolgen gehad voor het verkeer met lange files tot gevolg.

Anderzijds zijn er ook vaker momenten waarop er meer dan 100 km file staat. Het aantal uur waarop meer dan 100 km file staat is in vergelijking met 2017 met meer dan 20% toegenomen. We kunnen dus spreken van een toename van de structurele files. Dit wordt ook bevestigd in de cijfers van de daluren. Daar is vooral een opvallende toename in de totale tijd dat er meer dan 75, 100 en 125 km file staat. De trend van de toename van de files in de daluren wordt dus overtuigend bevestigd. Dit is te wijten aan verschillende oorzaken. De verzadiging van het wegennet tijdens de spitsuren zorgt er ongetwijfeld voor dat men liever buiten deze uren naar het werk pendelt. Ook de toename van het licht en zwaar vrachtverkeer op onze Belgische autosnelwegen heeft hierin een aandeel. Een derde mogelijke verklaring hiervoor kunnen grote wegenwerken zijn die doorheen de hele dag – en dus niet enkel tijdens de spitsuren - voor vertragingen en file kunnen zorgen. Onder andere de wegenwerken op de E40 tussen Zwijnaarde en Merelbeke, de werken op de E314 ter hoogte van Wilsele en die op de E42 tussen Andenne en Daussoulx hebben een impact op de verhoogde verkeersdrukte overdag.

In tegenstelling tot het plaatsen van de focus op de pieken, is het ook interessant om na te gaan wanneer bepaalde opvallende dalen in de filecijfers te zien zijn. Dit was bijvoorbeeld het geval tijdens de avondspits van maandag 18 juni 2018. Het normale verloop van een typische avondspits kent een toename van het totaal aantal filekilometers vanaf 15u, met een piek omstreeks 17u30. Echter, op die dag zien we de piek optreden om 16u30. Dit was net voor de aftrap om 17u van de voetbalmatch van de Rode Duivels op het WK in Rusland. De piek van die avond is ook veel lager in vergelijking met andere maandagen in de maanden april, mei en juni 2018. In onderstaande grafiek is dit te zien. Daarop stelt elke gele lijn het verloop voor van het totaal aantal filekilometers tussen 13u00 tot 18u30 op een maandag in  april, mei of juni 2018. De rode lijn komt overeen met maandag 18 juni, de dag waarop de Rode Duivels tegenover Panama stonden op het WK. De voetbalgekte heeft dus ook op de weg een impact op het verkeer! De vier gele lijnen die niet de typische trend vertonen, namelijk een toename van 15u met een piek om 17u30, zijn Paasmaandag 2 april 2018, Pinkstermaandag 21 mei 2018, de brugdag tussen het weekend en 1 mei (30 april 2018) en maandag 9 april 2018, de tweede maandag van de Paasvakantie. 

Algemeen kan geconcludeerd worden dat de typische trend – namelijk een toename van het fileleed op de Belgische autosnelwegen - opnieuw bevestigd wordt. Een tweede trend – het uitbreiden van de drukte naar de daluren wordt ook hier opnieuw in de cijfers opgemerkt. Dit is te wijten aan de verzadiging van het wegennet tijdens de spits, maar ook de toename van het aantal vrachtvoertuigen en het voorkomen van grote wegenwerken hebben hier een impact op. Het fileleed neemt dus stelselmatig toe – al kunnen de Rode Duivels misschien soelaas bieden zoals gezien is op 18 juni 2018 tijdens de match op het WK in Rusland.
Touring Mobilis publiceert de filelengte als het aantal kilometer snelwegen waar de snelheid lager is dan 50 kilometer per uur. De filelengte slaat op de 3000 kilometer Belgische snelwegen.

Touring Mobilis meet de snelheid van het verkeer via voertuigen die om de minuut hun positie doorsturen. Op deze manier hebben we 750000 voertuigen die hun gegevens anoniem doorsturen. Hiermee hebben we informatie op 280000 kilometer wegen in België. Naast de snelwegen hebben we dus ook een zicht op de onderliggende wegen. 

De informatie uit dit meetsysteem wordt samengevoegd met de informatie van de Touring Mobilis correspondenten en wegbeheerders om de beste verkeersinformatie van België aan te leveren aan radiostations, websites en de navigatie sector. Op dit moment gebruiken al meer dan 500000 toestellen Touring Mobilis verkeersinformatie.