Brussel, 4 september 2020. “Tijdens deze coronacrisis werd de Brusselse ruimte sterk uitgebreid met bijkomende infrastructuur voor fietsers en voetgangers opdat deze zich op een veilige manier kunnen verplaatsen. Op die manier tracht de overheid het openbaar vervoer te ontlasten en het fietsen verder te stimuleren voor korte verplaatsingen. Ook het Brusselse mobiliteitsplan Good Move mikt op het terugdringen van het aantal autoverplaatsingen”. Maar volgens Touring is het helemaal niet nodig om rijstroken te schrappen op hoofdwegen om deze bijkomende fiets- en voetgangersinfrastructuur te realiseren. “Nochtans is dat wat de overheid nu volop doet”. Daarom presenteert de organisatie een eigen alternatief en realistisch plan.
Touring is voorstander van meer en veilige ruimte voor de actieve verplaatsingsvormen (wandelen en fietsen) maar niet op om het even welke manier. “De infrastructuur moet beantwoorden aan criteria als gezondheid, veiligheid, luchtkwaliteit maar ook aan het belang van een goed draaiende economie. Te veel fietspaden werden op veel te korte tijd gerealiseerd op de grote verbindingswegen van en naar Brussel met alle gevolgen van dien. Andere steden volgden al dit voorbeeld”. “We moeten inderdaad de weg samen delen met de nodige hoffelijkheid, aldus Touring. “Desalniettemin is het zeer belangrijk dat hoofdassen hun capaciteit voor gemotoriseerd verkeer maximaal kunnen behouden om een vlotte doorstroming voor Brusselaars en pendelaars te garanderen. En nochtans vermindert de Brusselse overheid deze capaciteit stelselmatig, waardoor er op die locaties files ontstaan die er voordien niet waren. Opstoppingen zijn een bron van agressie en conflictsituaties tussen de verschillende verplaatsingsvormen.” Ze zijn nefast voor de luchtkwaliteit en de veiligheid, zegt Touring. “Het is dus belangrijk om (bijkomende) infrastructuur intelligent te oriënteren naar een secundair wegennet. Er bestaan immers alternatieve wegen die minder druk zijn en meer ruimte bieden, aan wandelaars en fietsers. Die alternatieven zijn ook minder vervuilend én veiliger."
“Het uiteindelijke doel is een vlotte doorstroming voor ALLE weggebruikers. Het bannen van autoverkeer op bepaalde assen is een inefficiënte en gevaarlijke ontmoedigingspolitiek. In het post-Covid tijdperk is het nodig om de economie maximaal te ondersteunen en bereikbaarheid te verzekeren. Daarin spelen alle verplaatsingsvormen samen een belangrijke rol. We moeten hier dus rekening mee houden en elk type zijn eigen plaats trachten te geven in de ruimte die beschikbaar is, uiteraard mits flankerende maatregelen als intelligente verkeerslichten of een goede regeling voor leveringen.”
Touring heeft daarom het expertisebureau Stratec gevraagd om na te denken over de opportuniteit van een secundair wegennetwerk voor actieve verplaatsingsmodi. Dit netwerk bestaat uit wegen die parallel lopen met hoofdwegen. Ze zijn echter minder druk en kunnen als fietsstraat en/of als straat met 'uitzonderlijk plaatselijk verkeer' worden ingericht. Dat zou een groot aantal conflictsituaties vermijden.
Touring: 20 assen van het fietsroutenetwerk werden geselecteerd. De 5 belangrijkste daarvan werden in dit rapport van naderbij onderzocht. “Het zijn assen met veel verkeer en opstoppingen, maar waarvoor een alternatief niet te veel investeringen of aanpassingen vraagt en haalbaar is. De kwaliteit van deze alternatieven op het secundaire wegennet (en niet op de hoofdas waar een rijstrook werd weggehaald) werd gebaseerd op het gebrek aan veiligheid en de verkeersintensiteit op de hoofdas, op de ‘leesbaarheid’ en de bereikbaarheid van het alternatief en in welke mate deze hetzelfde vertrek- en aankomstpunt heeft als de hoofdas. Er werd ook rekening gehouden met de wegkwaliteit, de afstand, de verkeersluwte (of drukte) en de aantrekkelijkheid als alternatief voor de hoofdas”.
De vijf bestudeerde assen in het rood
De 5 bestudeerde assen zijn
- Wetstraat en Kortenberglaan; alternatief: Renaissancelaan, Kortenberglaan, Stevinstraat, Phillips de Goedestraat en Jozef II straat
- Sylvain Dupuislaan en de Maria Groeninckx-De Meylaan; alternatief: Jozef Bracopslaan en voetgangers-fietspad op de Shakespearlaan
- Louis Schmidtlaan; alternatief: Vrijwilligerslaan, Baron Castrolaan, Eskaderstraat en de Dekenstraat
- Keizer Karellaan; alternatief: Van Overbekelaan, Oude Pastoriestraat, Maria van Hongarijelaan, Nestor Martinstraat en dan een deel van het fietsGEN L50
- Lambermontlaan; alternatief: Gen. Eisenhowerlaan, Azalealaan, Van Vollenhovenlaan, Betrandlaan, Voltairelaan, Metsystraat, E. Verboeckhovenplein en Portaalsstraat.
Met dit onderzoek toont Touring aan dat er wel degelijk alternatieven voor actieve weggebruikers te realiseren zijn, zonder aan rijstroken met grote verbindingswegen te raken. “Door daaraan vast te houden geeft de Brusselse overheid de indruk dat het hen meer te doen is om automobilisten voor voldongen feiten te plaatsen door een zogenaamde mes op de keel-politiek dan wel om het voeren van een verantwoord mobiliteitsbeleid. We zullen deze studie dan ook overmaken aan de bevoegde overheid zodat we op een constructieve manier bij het debat worden betrokken. Op die manier kan er voor elke verplaatsingsvorm een evenwichtige oplossing gevonden worden”