De Euro 7-norm: nachtmerrie in wording?

Op 1 juli 2025 treedt normaal de Euro 7-norm in werking, die nog striktere regels oplegt voor de vervuilende uitstoot van voertuigen. De nieuwe regel lokt heel wat discussie uit en dreigt voor automobilisten nefaste gevolgen te hebben. We gaan dan ook graag wat dieper in op de stand van zaken en blikken daarbij zowel achteruit als vooruit.

Luchtvervuiling is een enorme uitdaging geworden voor de mensheid. Broeikasgassen en fijnstof, die hoofdzakelijk afkomstig zijn van voertuigen met een verbrandingsmotor, hebben een rechtstreekse negatieve impact op onze gezondheid en het leefmilieu. Ze verergeren de gevolgen van hart- en vaatziekten en aandoeningen aan de luchtwegen en veroorzaken hartproblemen en beroertes.

In Europa alleen zijn in 2020 naar schatting 238.000 personen vroegtijdig overleden ten gevolge van luchtvervuiling. Voor België spreekt de Wereldgezondheidsorganisatie over jaarlijks gemiddeld 9.000 overlijdens. Door die alarmerende situatie zijn normen om de vervuiling door voertuigen te beperken, cruciaal geworden.

Het is de bedoeling dat de nieuwe Euro 7-norm nog een stuk strenger wordt dan de vorige. Alleen gaat ze gepaard met enorme uitdagingen voor alle spelers in de sector. Voor we hier dieper op ingaan, is het echter interessant om even de geschiedenis van deze wetgeving te overlopen.

Sinds de jaren 70, maar pas vanaf 1992 in Europa

De eerste normen om de vervuiling te beperken, werden ingevoerd in de jaren 70. In de Verenigde Staten werd toen namelijk de Clean Air Act goedgekeurd die uitstootlimieten vastlegde voor voertuigen, bijvoorbeeld wat betreft koolwaterstoffen en stikstofoxiden.

Daarna begonnen ook andere geïndustrialiseerde landen gelijkaardige normen in te voeren, maar het duurde tot 1992 en de bekende Euro-norm vooraleer er in Europa maatregelen kwamen om de vervuilende uitstoot van nieuwe voertuigen te beperken.

In de loop der jaren werd het systeem strenger, met steeds striktere limieten voor zowel koolstofdioxide (CO2), stikstofoxide (NOx) als fijn stof. Vandaag geldt bijvoorbeeld de Euro 6d-norm. Een belangrijk element om de huidige normen te halen, is de roetfilter. Roetfilters zijn zelfs een must geworden om de fijnstofuitstoot van dieselmotoren te beperken.

De Euro 7-norm die nu op tafel ligt, legt een verdere verlaging op met 35% van de stikstofoxiden (voor dieselmotoren). Er wordt echter ook rekening gehouden met de deeltjes die vrijkomen door de slijtage van de banden en de remmen. Daarover zo meteen meer ...

Stroomversnelling door Dieselgate

Het Dieselgate-schandaal, dat in 2015 de autowereld op zijn grondvesten deed daveren, bracht bij bepaalde constructeurs frauduleuze praktijken aan het licht in verband met de uitstoot van hun dieselvoertuigen … De gevolgen voor de vervuilingsnormen waren niet te onderschatten. Er volgden immers maatregelen om de normen te verstrengen en lacunes in de uitstoottests weg te werken.

Zo kwam het WLTP-protocol (Worldwide Harmonised Light Vehicles Test Procedure) in de plaats van de NEDC-testcyclus (New European Driving Cycle). Die test om het verbruik en de uitstoot van nieuwe voertuigen te meten, dateerde nog van de jaren 70. De nieuwe procedure houdt meer rekening met voertuigtests in reële omstandigheden, om gesjoemel te vermijden. Dieselgate en de verstrenging van de normen zijn niet los te zien van de razendsnelle ontwikkeling van elektrische voertuigen in het assortiment van de autoconstructeurs.

Lage-emissiezones

Op basis van de uitstootnormen hebben heel wat Europese steden en gemeenten ook lage-emissiezones ingevoerd (LEZ). Voor bepaalde categorieën van voertuigen is de toegang tot die zones beperkt of zelfs verboden.

In België gaat het momenteel om drie steden (Brussel, Antwerpen en Gent), met telkens hun eigen regels. Dieselmotoren die slechts voldoen aan de Euro 1- tot Euro 4-norm zijn vandaag bijvoorbeeld al verboden in onze hoofdstad. In Gent gaat het enkel om Euro 1- en oudere modellen. Dat betekent echter niet dat recente wagens gespaard blijven. Zo mogen er vanaf 2030 geen Euro 6d-modellen (die aan de recentste Euro-norm voldoen) meer rijden in Brussel. Tenminste, als er tegen dan niets verandert!

Ook in Wallonië wordt een lage-emissiezone overwogen, maar die zou er pas komen in 2025. Euro 1-, Euro 2- en Euro 3-modellen zouden tegen dan verboden worden, Euro 4-voertuigen vanaf 2026 en Euro 5-modellen vanaf 2028. Voertuigen die voldoen aan de Euro 6-norm zouden in Wallonië tot 1 januari 2030 gebruikt mogen worden.

Kijk op het inschrijvingsbewijs wat de Euro-norm van jouw voertuig is om te weten of je bepaalde steden nog binnen mag.

Euro 7: uitdaging en controverse

Gemiddeld wordt de Euro-norm om de vijf jaar weer wat strenger. En dus krijgt de huidige Euro 6d-norm op 1 juli 2025 een opvolger in de vorm van de Euro 7-norm. De doelstellingen zijn ambitieus. Zo legt de nieuwe norm een verlaging op van de NOx-uitstoot aan de uitlaat van nieuwe voertuigen met 35% en van het fijn stof met 13%. Maar dat is niet alles: voor het eerst wordt ook rekening gehouden met de deeltjes die vrijkomen door de slijtage van de banden en de remmen.

Hoewel de Euro 7-norm wordt toegejuicht door milieuverenigingen, is het onthaal niet overal even enthousiast. Acht landen van de Europese Unie, waaronder Frankrijk en Italië, hebben laten weten zich te verzetten tegen deze norm. Onder druk van de lokale autoconstructeurs vrezen ze dat de draconische maatregelen de kosten voor de ontwikkeling en productie van voertuigen de hoogte in zullen jagen. Wat dan weer een impact kan hebben op de totale kostprijs van auto’s. De constructeurs vrezen zelfs dat ze de productie van kleine modellen zullen moeten stopzetten omdat de vraagprijs te hoog zal oplopen. Dat is iets wat we overigens nu al zien op de markt.

Volkswagen (activiteitenverslag 2022, p. 254) heeft bijvoorbeeld aangekondigd dat de invoering van de nieuwe norm op 1 juli 2025 zou leiden tot een maandenlange productiestop om bepaalde modellen te homologeren. Dat zou natuurlijk leiden tot langere leveringstermijnen.

Intense debatten

ACEA (de Europese vereniging van autoconstructeurs) voert heel wat tegenargumenten aan. In verschillende persberichten herinnert de organisatie aan de al geleverde inspanningen: "De huidige Euro 6-uitstootnormen zijn de strengste ter wereld en dankzij geavanceerde technologieën zijn de uitlaatgassen gedaald tot een niveau dat nauwelijks nog meetbaar is." Bovendien zouden Euro 7-voertuigen meer verbruiken (zo’n 5%) dan de modellen die voldoen aan de huidige normen. En uiteraard gaat een hoger verbruik gepaard met een hogere CO2-uitstoot, wat indruist tegen het Europese beleid om de klimaatverandering tegen te gaan.

Vergeet daarbij niet dat er in de normen geen rekening wordt gehouden met de CO2-uitstoot (een natuurlijk gevolg van de verbranding van koolstofhoudende producten). Het gas wordt in de Europese wetgeving niet beschouwd als een rechtstreekse vervuiler. CO2 inademen is immers niet giftig voor mens en dier, behalve in zeer hoge concentraties. De regels zijn dan ook op zijn zachtst gezegd dubbelzinnig!

De einddoelstelling van al deze normen lijkt nochtans duidelijk: de constructeurs ertoe aanzetten om alleen nog uitstootvrije modellen te produceren, wat de facto neerkomt op elektrische of waterstofmotoren. Op die manier wordt het consumenten onmogelijk gemaakt om nog verbrandingsmotoren te kopen.

Milieuverenigingen en ngo's als 'Transport & Environment' wijzen die argumenten van de hand. Volgens hen zullen de technische verbeteringen de constructeurs uiteindelijk niet zoveel kosten. Bovendien is de nieuwe Euro 7-norm alleen maar goed nieuws voor de inwoners van grote steden, die altijd al een grote impact ondervonden hebben van de schadelijke uitstoot van verbrandingsmotoren.

Wat is de impact voor het bedrijfsleven?

De nieuwe norm geldt uiteraard alleen voor voertuigen met een verbrandingsmotor. Bedrijven zullen hier weinig last van ondervinden, omdat ze allemaal aan het overschakelen zijn naar elektrische modellen. Tegen 1 juli 2025 zal het wagenpark van de meeste bedrijven geen voertuigen met verbrandingsmotor meer tellen.

Achterblijvers zullen rekening moeten houden met eventuele prijsverhogingen en hun car policy en de budgetten voor hun medewerkers moeten aanpassen.

Een handig overzichtje:

Euro-normen volgens de ouderdom van je wagen

• Euro 1: van 1 januari 1993 tot 1 juli 1996
• Euro 2: van 1 juli 1996 tot 1 januari 2001
• Euro 3: van 1 januari 2001 tot 1 januari 2006
• Euro 4: van 1 januari 2006 tot 1 januari 2011
• Euro 5a: van 1 januari 2011 tot 1 januari 2013
• Euro 5b: van 1 januari 2013 tot 1 september 2015
• Euro 6b van 1 september 2015 tot 1 september 2018
• Euro 6c: van 1 september 2018 tot 1 september 2019
• Euro 6d-TEMP: van 1 september 2019 tot 1 januari 2021
• Euro 6d: vanaf 1 januari 2021
• Euro 7: vanaf 2025?