Rijbereik van elektrische auto's: laat je niks wijsmaken

Drie belangrijke factoren lijken chauffeurs tegen te houden om een elektrische wagen te kopen. Een daarvan is het beperkte rijbereik. Maar hoe zit dat nu eigenlijk? Precies deze factor nemen we in dit dossier onder de loep. Een aantal vooroordelen kunnen we makkelijk weerleggen, al kan een en ander zeker nog beter!

Prijs, opladen en rijbereik zijn de drie belangrijkste redenen voor chauffeurs om (nog) niet over te schakelen op elektrische mobiliteit. De prijs en het opladen hebben we in eerdere artikelen al besproken. Kijk maar eens op www.touring.be voor meer informatie.

Dit keer gaan we wat dieper in op het rijbereik. Elektrische wagens beloven vandaag afstanden van 150 tot meer dan 750 kilometer, afhankelijk van de omvang van de batterijen. Maar dit zijn theoretische afstanden, die je altijd met een korrel zout moet nemen.

800 km rijbereik? Ja, maar ...

Bovendien gebruiken de merken die meer dan 500 km beloven, batterijen van 80 kWh en meer, waardoor de prijzen van deze auto's door het dak gaan! Zo heeft een Mercedes EQS (luxeberline) 450+ bijvoorbeeld een bereik van bijna 800 km (volgens de WLTP-norm), omdat de batterij een capaciteit heeft van … 108 kWh. Maar het is wel een auto die liefst 105.000 euro kost, voor het basismodel!

Aan de andere kant van het spectrum kost de goedkoopste EV op de markt slechts 21.000 euro. Dat is de Dacia Spring, die met zijn batterij van 26,8 kWh volgens de fabrikant tot 227 km ver kan rijden. Op de website van Dacia Belgium vind je trouwens een handig tooltje waarmee je het rijbereik van deze auto kan berekenen aan de hand van de snelheid, de weersomstandigheden, het gebruik van de verwarming enzovoort. Als je de uitersten opzoekt en 110 km/u en een buitentemperatuur van 0 graden invoert, met de verwarming aan, krijg je een rijbereik van ... 75 km! Dat is tenminste eerlijk.

Beïnvloedende factoren

Laten we zeggen dat de constructeurs gerust wat duidelijker mogen zijn over de werkelijke verbruikscijfers. We zien dit in quasi elke autotest. In tegenstelling tot auto's met verbrandingsmotor, die soms veel minder verbruiken dan de opgegeven cijfers, is dit bij elektrische auto's bijna nooit het geval. Althans niet onder normale verkeersomstandigheden. Het verbruik hangt natuurlijk af van verschillende factoren ...

De eerste en belangrijkste is de capaciteit van de batterij in verhouding tot het stroomverbruik per 100 kilometer. Zoals de twee “extreme” voorbeelden aan het begin van dit artikel. Het hangt dus allemaal af van het type, het gewicht en het vermogen van de auto en ... van je rijstijl! We nemen voor een beter begrip een theoretisch voorbeeld met afgeronde cijfers. Een EV heeft een batterij van 60 kWh (58 netto capaciteit). De auto verbruikt volgens de constructeur 18 kWh/100 km. Deel gewoon 58 door 18, en je krijgt een rijbereik van +/- 320 km.

Maar dat is de theorie. Verwacht in werkelijkheid niet meer dan 250 tot 280 km, zelfs met een constante (niet te hoge) snelheid, een “ideale” temperatuur tussen 10 en 20 graden en een vrij vlak wegprofiel. Bij koud weer wordt dat nog een heel ander verhaal.

Tot 33% verlies

Dit blijkt overduidelijk uit de resultaten van twee recente artikels van collega's. Het eerste is van het Britse tijdschrift What Car?, dat de voorbije winter een dozijn EV's heeft getest. Resultaat: geen enkele auto haalt de opgegeven theoretische waarden. De verschillen variëren van 16% voor de beste tot bijna 33% minder voor de slechtst presterende. Zij melden ook dat drie modellen die vorige zomer werden getest (bij temperaturen tussen 24 en 29 graden), gemiddeld 18% aan rijbereik verloren in deze wintertest.

Een tweede opvallend voorbeeld zijn de tests van het Franse consumententijdschrift UFC-Que choisir. Hier werden 20 modellen getest (allemaal bij ons verkocht), met verschillen die dicht bij de Engelse resultaten aanleunen: tot 33% minder rijbereik! De meest efficiënte auto, de Hyundai Kona, verliest bij deze tests “slechts” 10%. Een ander punt dat door het tijdschrift aangekaart wordt, is de tijd die nodig is om de batterijen op te laden. Ook hier zijn de fabrikanten te optimistisch in hun bewering dat het slechts 20 of 30 minuten zou duren om de batterijen op te laden (aan een snellader) ...

Hoe kan je het rijbereik vergroten?

Net als het brandstofverbruik van een voertuig met verbrandingsmotor hangt het rijbereik van een elektrische wagen af van verschillende factoren, maar de belangrijkste is toch je rijstijl!

Sportief rijden en/of meer dan 120-130 km/u rijden op de autosnelweg kan het rijbereik halveren! Door de luchtweerstand zal een EV het meest verbruiken op de autosnelweg. Omdat in de stad trager wordt gereden en energie wordt teruggewonnen door het vele afremmen, gaat daar niet (al te) veel rijbereik verloren. Ook in de bergen stijgt het stroomverbruik, in tegenstelling tot op vlakke wegen, maar het zijn vooral de buitentemperaturen die de stroomreserves aanspreken, zoals blijkt uit het onderzoek van What Car?.

Uiteraard hebben grote stroomverbruikers zoals airconditioning, verwarming en zetelverwarming eveneens een directe impact op het bereik van de batterij. En ten slotte kan ook de aandrijving een invloed hebben op de autonomie van je EV. “Vierwielaandrijving” – dus minstens twee motoren in plaats van één – zal immers zwaarder en (vaak) krachtiger zijn dan een eenvoudige “2x2”. Wat het verbruik tot wel 20% kan opdrijven! Heb je echt een elektrische 4x4 nodig?

Overschatting van de behoeften

Zoals gezegd garanderen elektrische auto's van de nieuwe generaties een reëel rijbereik van 200 tot 400 km. Al met al meer dan genoeg voor onze dagelijkse ritten. Wie rijdt er immers geregeld meer dan 200 km per dag, afgezien van vakanties of een paar uitstapjes? Uit een recente enquête van de vzw Car Pass blijkt dat de Belg gemiddeld zo’n 15 à 16.000 km per jaar aflegt. En particulieren nog minder dan eigenaars van bedrijfswagens. Dit vrij lage kilometeraantal bevestigt dat het vereiste rijbereik vaak wordt overschat. Maar hoe zit het dan met lange reizen en vakanties? Steeds meer constructeurs bieden, vooral bij leasing, een vervangwagen aan voor enkele dagen of weken per jaar. Een nieuwe manier om de auto te “consumeren”, zeg maar.

Besluit

Als we ons toespitsen op het probleem van het rijbereik, zien we dat we iets te bang zijn voor het risico om zonder stroom te vallen. Maar het door de constructeurs opgegeven rijbereik is wel degelijk veel te optimistisch. Daarom moeten de (WLTP-)normen aangescherpt worden om de werkelijke waarden weer te geven, zodat de chauffeur zich niet langer misleid voelt. En de constructeurs moeten ook meer beginnen denken in termen van efficiëntie dan van vermogen.

Door lichtere auto’s te ontwerpen dus, en liever berlines dan grote SUV's. Er bestaan goede voorbeelden, zoals de Renault Megane E-Tech of de recente MG4 (getest in Touring Magazine 273), met een beperkt gewicht, een “gemiddelde” batterij en een bereik van ongeveer 300 km. Tot slot moet de prijs van de (te) dure EV’s verder omlaag en moet het aantal oplaadpunten uitgebreid worden om een duurzame toekomst voor elektrische mobiliteit te garanderen.

Touring test elektrische bedrijfswagens

Net zoals veel andere bedrijven wil Touring meewerken aan de vergroening van zijn wagenpark. Zo worden er sinds enkele maanden tests uitgevoerd om toekomstige elektrische bedrijfswagens te evalueren. Na enkele maanden op de weg geeft Patrick Van Staen, Road Side Assistance Manager van Touring, ons een voorzichtige eerste analyse. “Ons eerste elektrische interventievoertuig, een Peugeot Expert van 75 kWh, is al bijna een jaar operationeel. Dit geeft ons een idee van zijn gedrag in winterse en zomerse omstandigheden. Wij hebben ervoor gekozen om dit voertuig in Brussel in te zetten, omdat daar slechts een beperkt rijbereik nodig is.

Het is nog te vroeg om definitieve conclusies te trekken, maar het is duidelijk dat lage temperaturen (in de winter) een sterke invloed hebben op het rijbereik. Daar komt nog bij dat een wegenwachter meer dan 800 kg aan materiaal bij zich heeft, waardoor de wagen meer verbruikt dan normaal. Kortom, in dit stadium is een elektrische auto niet ideaal voor onze interventies. Momenteel zijn er simpelweg geen geschikte wagens op de markt met een capaciteit van meer dan 75 kWh. Wij volgen de situatie dan ook op de voet, want de vergroening van ons wagenpark blijft een prioriteit.”

Een kleine boost?

De grootste angst van bestuurders van elektrische auto's is om zonder stroom te vallen. Als je geen rijbereik meer hebt, is “bijtanken” niet zo eenvoudig als bij een auto met verbrandingsmotor. Touring biedt een antwoord op dit probleem met toestellen die “boosters” worden genoemd. Deze boosters geven de batterij van een elektrische auto een kleine boost, zodat hij de dichtstbijzijnde laadpaal kan bereiken. De toestellen kunnen opladen met een snelheid van één kilometer rijbereik per minuut. Dit moet de laatste angst wegnemen van chauffeurs die nog twijfelden om voor een elektrische auto te kiezen.