Sicilië: rijk verleden, bont stadsleven en de eeuwig actieve vulkaan

Het eiland Sicilië bengelt aan de meest zuidelijke tip van de Italiaanse laars. Geen wonder dat het hier bloedheet is in de zomer, maar aangenaam warm in het voor- en najaar. Dan denk je automatisch: een typische zon-zee-strand-bestemming. Maar dan zit je ernaast, want Sicilië is veel meer dan dat. Klaar voor een stevige portie cultuur, natuur en overheerlijke wijn?

Laatbarok in Catania

Hoewel Palermo de hoofdstad is van Sicilië en ook daar rechtstreekse vluchten aankomen vanuit België, kiezen we dit keer voor Catania. Met zijn 300.000 inwoners is deze stad maar half zo groot als Palermo, maar of ze ook bruisend is!

We lopen door de smalle steegjes in de buurt van de Piazza del Duomo. Marktventers roepen en tieren om aandacht te trekken naar hun kleurrijke groenten, bergen pistachenoten en dagverse vis en schaaldieren. We krijgen nu al zin in een pasta alle vongole!

Maar eerst duiken we in de rijke geschiedenis van Sicilië. Die wordt geschreven door vele auteurs, want niet enkel Grieken en Romeinen hebben hier eeuwenlang de plak gezwaaid. Ook de Arabieren, Noormannen en Spanjaarden hebben het eiland gebruikt als strategische uitvalsbasis om te heersen over de Middellandse Zee.

Je verwacht dan ook een bonte mix aan bouwwerken uit die verschillende periodes, maar daar stak moeder natuur een stokje voor. In 1669 werd Catania bedolven door een lavastroom uit de naburige Etna – daarover later meer. En in 1693 schudde een immense aardbeving het Zuidoosten van Sicilië letterlijk en figuurlijk door elkaar. Gevolg: de bezienswaardige bouwwerken die vandaag het straatbeeld van Catania bepalen, komen uit de laatbarrokperiode. Toegegeven, bij de heropbouw van Catania werd gretig gebruikgemaakt van de funderingen, brokstukken en pilaren uit de oudheid, maar het zijn vooral (laat-)barokliefhebbers die hier aan hun trekken komen.

Taormina: pittoreske trekpleister

Wie de sfeer uit de oudheid en middeleeuwen wil opsnuiven, moet in het toeristische Taormina zijn. Dit pittoreske stadje ligt op een uitloper van de Monti Peloritani, hoog boven de zee, en biedt een uniek uitzicht op de kustlijn én de Etna. Het strand bereik je met een kabellift, de Etna middels een bus of georganiseerde daguitstap. Maar andermaal: daarover later meer.

‹

›

We trekken eerst Taormina zelf in, en dat doe je sowieso te voet. Het oude stadscentrum is immers zo goed als autovrij. In de hoofdstraten - nu ja, wat heet hoofdstraat - tref je een aaneenschakeling van cafés, restaurants, souvenirshops en kledingwinkels. In de kleinere steegjes achterin is het wat rustiger en authentieker. Een porseleinkunstenaar hier, een bakker van arancini (Siciliaanse rijstballen) daar. Hier beleef je la dolce vita, genesteld op een terrasje, kijkend naar de mensen.

Grieks-Romeins theater

Taormina kent ook tal van pleintjes, elk met hun kerkje. De kans dat je er getuige bent van een huwelijk is groot. Italianen komen van heinde en verre om te trouwen in dit unieke decor.

Een andere trekpleister bij uitstek is het Grieks-Romeinse theater waarvan de (overblijfselen van de) coulissen wagenwijd openstaan zodat je een mooi zicht hebt op de Etna, gezeten op de banken die uit het natuurgesteente gehouwen zijn. In de zomer kan je hier zelfs toneelvoorstellingen of concerten bijwonen. Maar reken er maar op dat je daar op voorhand voor moet reserveren. Voor een gewoon bezoek aan het Grieks-Romeinse theater overdag moet je namelijk al snel een uurtje aanschuiven. Vandaar deze tip: wees er vroeg bij!

‹

›

Alomtegenwoordige Etna

Hoewel Taormina dankzij haar hoge ligging altijd gespaard is gebleven van de ergste gevolgen van vulkaanuitbarstingen – wat meteen verklaart waarom je hier wél overblijfselen vindt uit de oudheid en middeleeuwen – is de Etna ook hier alomtegenwoordig. ’s Nachts bijvoorbeeld hoorden we gedonder met schelle bijklank. “Dat was de Etna die wat morrelde”, verklaart de hotelbediende me aan het ontbijt. “En zie je daar die kring op zee? Dat is het gevolg van een kleine aardbeving onder water”, gaat ze verder. Om maar te zeggen dat ze hier hebben leren leven met de grillen van de natuur.

De Etna is dan ook een actieve vulkaan, zij het een vriendelijke. Ze heeft een viertal schachten en talloze kleinere vertakkingen die uitmonden in kleine kratertjes. Gemiddeld heeft ze elke twee à drie weken wel eens een uitbarsting. Dan steken de Sicilianen hun vinger in de lucht om te zien van waar de wind komt. Is dat vanuit de richting van de Etna, dan moeten ze de volgende dag aan de slag met borstel en blik: een kleine uitbarsting is in de naburige dorpen goed voor 8 kg (!) as per vierkante meter.

‹

›

“Als je hier woont, dan maakt de Etna deel uit van je leven”, vertelt de Siciliaans-Britse gids James. “Als kleine schooljongen gingen we spelen aan de randen van de traag vloeiende lava en spuwde we op de hete brij om het sissend geluid te horen. Als puber durfden we er al eens op plassen en nog enkele jaren later bakten we ook spiegeleitjes op lava”, lacht hij.

Omdat opgebouwde druk in de Etna weg kan via die schachten en vertakkingen zijn hier zelden grote uitbarstingen. Door de jaren heen zijn er wel tientallen kratertjes ontstaan die je als toerist kan bezoeken.

Toeristenkraters

We rijden met de bus tot op een hoogte van 2.000 meter. Daar kan je een kabbellift nemen tot 2.400 meter, en vervolgens nog eens 500 meter te voet stijgen. Verder gaan gidsen niet meer. Al 30 jaar is het officieel verboden om tot de 3.350 hoge rand van de hoofdkrater te wandelen. Bij elke uitbarsting heb je immers een minimum aan tijd nodig om reddingsoperaties op te zetten, en dat lukt niet meer eens je boven de 3.000 meter bent, verklaart de gids.

‹

›

Weet echter dat een wandeling op 2.000 meter ook de moeite loont. Je kan de omgeving nog het best omschrijven als een maandlandschap, maar dan in kleur. De gestolde lava heeft hier een rode schijn die mooi contrasteert met de prille, groene gewassen die er op groeien. Combineer dat met de zwarte, korrelige as, en je krijgt een idee van het kleurenpalet dat je er aantreft.

Unieke terroir

Op de terugweg zien we grote, felgroene vlakken van akkers met druivenranken. We stoppen voor een proeverij bij een van de wijnmakers in de buurt, Gambino. “Het is strik verboden ons wijndomein te betreden zonder wijnglas in de hand”, grapt een jonge Siciliaan terwijl hij een eerste witte wijn inschenkt. Hij vertelt honderduit over de unieke terroir die de Etna biedt, de finesse van Nerello Mascalese en Carricante druiven én over de gunstige invloed van zeewinden die mee de complexiteit van de wijn bepalen. We geloven het vrij en laten ons door een kenner verzekeren dat we (h)eerlijke wijnen voorgeschoteld krijgen. Saluti!

Hoeft het nog gezegd dat we tijdens ons verblijf ook genieten van die heerlijk authentieke, Italiaanse keuken? Beschouw het als een extra argument om Sicilië niet enkel te beschouwen als een prima zon-zee-strand-bestemming. Geniet ervan.

Sicilië praktisch

• Plannen: Een goed vertrekpunt voor het maken van reisplannen is de website van de Italiaanse Toeristische Dienst. Van daaruit kan je doorklikken naar de regio Sicilië.
• Reizen: Wij vlogen met een rechtstreekse vlucht van Brussels Airlines vanuit Zaventem naar Catania. Daar kan je een auto huren voor een self-drive, of je laten oppikken door een shuttle service van het hotel. Er is geen treinstation aan de luchthaven, wel een busverbinding naar het centrum en het station.
• Logies: Wij boekten via touroperator Caractère een kamer in Villa Belvedere, in Taormina. Ideaal gelegen om Taormina, Catania én de Etna te bezoeken.
• Taal: Op Sicilië wordt naast het Italiaans ook Siciliaans gesproken, een Romaanse streektaal. Veel Sicilianen spreken beide, maar een groot deel van de oudere bevolking spreekt enkel Siciliaans.
• Klimaat: Sicilië kent een Middellandse Zeeklimaat, wat zorgt voor zachte winters en warme tot hete zomers. In de koudere maanden kan het af en toe regenen, maar sneeuw tref je enkel hoog op de flanken van de Etna aan.
• Processie: Elk jaar (rond 3 februari) wordt de heilige Agatha, de lokale beschermheilige, geëerd in een processie die drie dagen duurt. Weet dat je dan in Catania over de koppen kan lopen. Zowat elke Siciliaan gaat er de heilige Agatha immers vragen om bescherming tegen de vuurspuwende Etna …

Een reisbijstand voor één enkele reis

Vertrek je binnenkort naar het buitenland en wil je éénmalig gedekt zijn voor je reis? Dan is de tijdelijke formule Touring Explore beslist iets voor jou. Reisbijstand in de hele wereld vanaf 10 euro per persoon per reis, waar wacht je nog op?

Ontdek ook onze reisbijstand en annuleringsverzekering voor wereldwijde dekking.