Giro-E: rij mee met de Italiaanse rittenwedstrijd voor e-bikers

In oktober 2020 kregen we de unieke kans om deel te nemen aan de Giro-E. Noem het een afgeleide van de gekende Italiaanse rittenwedstrijd, maar dan met elektrische racefietsen. We hadden op voorhand geen idee wat dat in de praktijk zou betekenen. Het werd een knotsgek avontuur met herinneringen voor het leven. Rij je mee?

We schrijven de zomer van 2020, eentje die niemand zal vergeten - met dank aan corona. Maar wij beleefden ook een positief en memorabel moment. Met name een telefoontje van de Toeristische Dienst van Italië, ENIT zoals ze zichzelf graag noemen: “Of we zin hadden om deel te nemen aan enkele etappes van de Giro-E, ergens in oktober 2020”, klonk het aan de andere kant van de lijn.

De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik er nog nooit van gehoord had, van die Giro-E. Google leerde me snel dat het een variant is van de gekende Italiaanse rittenwedstrijd waarin wielergoden als Peter Sagan, Vincenzo Nibali en Remco Evenepoel het mooie weer maken. En ‘variant’ mag je interpreteren als: de ritten worden ingekort tot +/- 100 km per dag én je mag plaatsnemen op een elektrische fiets.

Uit de reportages van de voorgaande edities leidden we af dat de doorsnee deelnemer geen afgetraind lichaam had. We zagen hier en daar zelfs grijze haren vanonder fietshelmen piepen en bierbuikjes boven de bovenbuis hangen. Het officiële promofilmpje trok ons over de streep: als zij dat kunnen, wij ook! En dus namen wij medio oktober het vliegtuig naar Italië.

Team ENIT in de Giro-E

Op de luchthaven maakten we kennis met de andere leden van Team ENIT: een Spanjaard uit Barcelona, een Duitse uit het Zwarte Woud, een Française uit de Pyreneeën en een Italiaan uit Toscane. Geen van allen had geschoren benen of kuiten van beton. Ze hadden wél één ding gemeen: hun fietsbiotoop lag in of vlak bij de bergen. En aangezien wij voornamelijk kilometers malen in Vlaanderen, le plat pays, begonnen we toch weer even te twijfelen.

De kennismaking met het materiaal deed ons zelfvertrouwen weer toenemen. De babyblauwe e-racefietsen van het merk De Rosa zagen er euh ... chique uit. We begrepen ongeveer de helft van wat ons in het Italiaans verteld werd over de gebruiksaanwijzing. Hoe moeilijk kan het zijn, dachten we. Toen ook het reglement van de Giro-E enkel in het Italiaans uit de doeken werd gedaan, moesten we wel even in de haren krabben.

Voor zover we het begrepen, was het niet de bedoeling om als eerste over de streep te rijden. Neen, de Giro-E is een echt teamspel in de vorm van een regelmatigheidscriterium. Onderweg moet je als team zo dicht mogelijk bij elkaar blijven op de stukken waar een na te streven gemiddelde snelheid wordt opgelegd.

Concreet voorbeeld: tussen kilometer 32 en 39 moet je als groep een gemiddelde aanhouden van 24,8 km/u. Transponders in onze achterzak registreren de nabijheid van teamgenoten én hun snelheid. Het team dat de opgelegde snelheid zo dicht mogelijk benadert over de gemeten stroken, én bij elkaar blijft, wint de etappe. Wat de zaken enigszins bemoeilijk is dit detail: de stroken waarop je snelheid gemeten wordt, gaan flink bergop. Dat zou de volgende dag al snel blijken ...

Wielrennen zoals de echte

Op 13 oktober was het zover. Onze eerste rit van meer dan 100 km in de Giro-E brengt ons van Francavilla al Mare naar Tortoreto, een populair badstadje aan de Adriatische kust. Op papier lijkt het een vlakke rit, al zitten er op kilometer 32 en net voor het einde een paar venijnige bultjes in. Cols van vierde categorie, zou later blijken. Voor we echt in het zadel kruipen, moeten we echter deelnemen aan de teamvoorstelling. Een ritueel dat zich ook de volgende dagen zal herhalen.

Stel je daar niet te veel van voor. Het is vooral wachten op jouw beurt terwijl andere teams en deelnemers op het podium staan te wuiven naar het afwezige publiek - corona, weet je nog. Een keer wij op het podium mogen, neemt onze kapitein het woord. Massimiliano Lelli is een ex-prof die tussen 1990 en 2004 deelnam aan rittenwedstrijden als de Giro, de Tour de France en de Vuelta. Hij mag ondertussen al wat ouder zijn, aan conditie en competitiedrang heeft hij niets ingeboet.

Publieke aandacht voor de Giro-E

De weinige toeschouwers aan de start van de Giro-E stellen me vragen in hun zondags Italiaans. Ze zijn nieuwsgierig naar onze fietsen en de organisatie. Ontelbare keren zal ik nog moeten wijzen naar de dikkere voorbuis die een batterij verbergt. “Ah electrica”, klinkt het dan, gevolgd door een smalend lachje.

Het echte vertrek van de Giro-E wordt gegeven met een fluitsignaal, geen startschot. Enkele politiewagens en motorfietsen maken de weg vrij, de auto van de koersdirecteur komt op gang en wij fietsen erachteraan. Het begint met een gezapig rondje door de stad, vriendelijk knikkend naar de applaudisserende toeschouwers.

Een keer we op de kustwegen zitten, stijgt de snelheid al snel tot boven de dertig km per uur en heb je aan die motor in de trapas niks meer, ook niet in de Giro-E. Die helpt immers maar tot 25 km/u. Een keer die snelheid gepasseerd, stopt de ondersteuning en voegt die enkel gewicht toe aan je racefiets. We voelen voor het eerst echter een soort pelotoneffect: je wordt als het ware meegezogen door de menigte fietsers en rijdt aan snelheden die je op je eentje nooit zou halen. Dit is genieten!

Eerste col: meteen boel!

Plots draaien we weg van de kust, de heuvels in. Van een aanloop is geen sprake. Het gaat meteen steil bergop en kapitein Max schreeuwt zich de longen uit het lijf. Ik begrijp geen jota van zijn Italiaans, maar zijn lichaamstaal is duidelijk: “Bijt je vast in mijn achterwiel en blijf me volgen”, maakt hij me duidelijk.

We zijn meteen twee van onze teamleden kwijt: Barcelonees Franceso worstelt met technische problemen. Française Christine krijgt haar elektrische ondersteuning niet in gang en moet al snel afstappen. Ze verdwijnt roemloos met fiets en al in de volgwagen, want de karavaan blijft niet achter haar hangen. Later zou ze verklaren dat het haar eerste keer was op een elektrische fiets. En haar Italiaans was net als het mijne te weinig ontwikkeld om uit de beknopte uitleg mee te krijgen waar die knopjes allemaal voor dienen.

Wij hadden even geëxperimenteerd op het vlakke en hadden in de smiezen dat het linkerknopje extra hulp toevoegde tot maximaal stand 5. Het rechterknopje verminderde de hulp tot 0. We vermoeden dat Christine op het rechterknopje is blijven drukken en zo volledig is stilgevallen op de eerste steile klim. Dat gaat vast beter in de volgende etappe van deze Giro-E.

25 km/u bergop

Wij zwoegen ons ondertussen een weg naar boven en trappen stevig op onze adem. Het gaat slechts over een bergje van vierde categorie, de doetjes van de geklasseerde cols zeg maar. Omdat we in een zone zitten waar onze snelheid geregistreerd wordt, moeten we flink aan de bak. Doel: een kleine 25 km/u aanhouden als gemiddelde over een strook van 8 kilometer. Bergop! Dat is zelfs mét elektrische hulpmotor flink afzien. Voor ons dan toch. Kapitein Max heeft er fysiek niet het minste probleem mee, maar baalt duidelijk omdat niet iedereen van het team mee is.

Op 32 km van de start en op amper 318 meter hoogte bereiken we de top en volgt de beloning: een weergaloos uitzicht op de onderliggende vallei en de kust op de achtergrond. Zelfs het zonnetje doet zijn best om het plaatje optimaal te belichten. Maar veel tijd om van dit alles te genieten is er niet in de Giro-E.

Afdalen en snelheid maken

Een steile afdaling volgt en brengt ook soelaas: hier komt onze ervaring als motorrijder goed van pas. We kunnen de volledige weg gebruiken en de bochten breed aansnijden, vervolgens de binnenkant (apex in het jargon) opzoeken om daarna weer naar de buitenkant uit te waaieren. We rijden in een mum van tijd een groot deel van het peloton voorbij en belanden weer voldaan achter de koerswagen.

We rijden weer even over vlakke kustwegen en schudden de benen los terwijl we aan een gezapiger tempo wachten op de rest. Een keer iedereen aangesloten is, wordt er weer gas gegeven. Het tempo stijgt dit keer boven de 30, 35, 40 … Het voelt heerlijk aan om meegezogen te worden in een peloton aan snelheden die je in je eentje niet (of slechts heel kort) voor elkaar krijgt.

Lege batterij

Onze hartslag en onze ademhaling liggen hoog, maar het voelt goed. Dit kunnen we wel een tijdje volhouden, denken we. Als we maar niet vergeten te eten en drinken. We nuttigen energiedrank, gels, powerbars, ... Power, juist. Onze batterij! Die is flink gezakt in capaciteit tijdens de beklimming van de tweede col. Die kreeg niet eens een klassement in de rit, maar bleek toch kloek genoeg om onze kuiten en billen te pijnigen, en die batterij dus tot het uiterste te drijven.

Een keer weer op vlak terrein steken we onze hand in de lucht om de volgwagen kenbaar te maken dat we assistentie nodig hebben. We moeten ons helemaal laten zakken tot het staartje van het peloton om die assistentie in zicht te krijgen. We stappen af om in enkele seconden tijd onze batterij en drinkbus te wisselen. Het lijkt niks, een paar seconden, maar als het peloton die luttele seconden verder raast aan 45 km per uur, wordt er toch meteen een flink gat geslagen.

Jacht op het peloton

En dat moeten we nu dichtrijden om niet definitief de aansluiting te verliezen. De volgwagen pept ons al toeterend op terwijl een scooter van de organisatie naast ons komt rijden. De scooterpiloot plant zijn stevige hand op onze rug en begint gas te geven. Onze kilometerteller stijgt naar de 50, 55, 60, … 70 kilometer per uur! We moeten ons stuur stevig vasthouden terwijl we de volgwagens voorbij razen over een asfalt dat allesbehalve een biljartlaken is. Kedeng kedeng, kedeng kedeng, toot toot. Hier komt een stoomtrein aan.

De staart van het peloton komt in zicht, de scooterist geeft ons nog een laatste zetje. We zoeven de laatste rijders voorbij en houden een tijdje een stevig tempo aan tot we weer in de buik van het peloton zitten. Stevig hijgend doen we ons relaas aan ploegmaat Francesco, die beseft dat ook hij zich aan dat avontuur zal moeten wagen. Ook zijn batterij is immers aan het einde van zijn krachten.

Finish van de Giro-E in zicht

Naar het einde van de rit toe volgt er andermaal een klim van vierde categorie, gelukkig zonder tijdsregistratie. We hebben ondertussen ook wat meer gevoel gekregen met de werking van de elektrische motor en verteren de klim deze keer iets makkelijker. Lees: we doseren beter, waardoor ademhaling en hartslag onder controle blijven. Daardoor missen we wel de aansluiting met het peloton, maar dat houdt straks toch weer even de benen stil, denken we.

Mis poes, want deze keer volgen na de afdaling nog enkele kilometers over vlak terrein die aan een hels tempo worden afgehaspeld. De grootste groep zien we voor ons uitrijden, maar aansluiten blijkt moeilijker dan gedacht. We geven alles wat er nog in de bovenbenen en kuiten zit, maar die staan op het randje van krampen. Uiteindelijk rijden we alleen over de meet, op ruime afstand van het peloton, maar we profiteren wél van de gelegenheid om onze handen in de lucht te steken. Aankomen is voor ons al een hele overwinning.

Corona steekt stokken in de wielen

De twee volgende dagen zal zich een gelijkaardig scenario afspelen. Bij momenten is het afzien, op andere momenten genieten we met volle teugen. Ook in de Giro-E steekt corona echter stokken in de wielen. Net zoals bij de profrenners worden ook alle Giro-E deelnemers en begeleiders om de drie dagen getest op corona. In het team van politieagenten dat ons evenement escorteert, wordt corona vastgesteld. Gevolg: heel het corps wordt huiswaarts gestuurd en de Giro-E valt zonder politiebegeleiding.

De volgende dagen zullen we het parcours van de Giro nog volgen, maar dan zonder begeleiding. We rijden de rittenwedstrijd verder in team, zonder een op hol geslagen peloton. Dat doet de adrenaline wat zakken, maar het geeft ons wel de kans om de pracht van fietsland Italië beter te waarderen.

En zo eindigt ons Giro-E avontuur een beetje in mineur. We houden er wel herinneringen voor het leven aan over. In 2021 gaat de Giro-E door van 8 tot 30 mei, maar dit keer zonder ons. Als alles goed gaat, neemt Remco Evenepoel dit jaar wél deel aan de echte Giro. Ook dat is een mooi vooruitzicht. Ons respect voor de profwielrenners die zonder elektrische hulpmotor die hoogte- en kilometers afhaspelen, is echter gegroeid. En hoe! Helden zijn het, voor eens en altijd.